Το υπερηχογράφημα είναι μια ασφαλής εξέταση που μας δίνει πολλές πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ανάπτυξη του εμβρύου και την ομαλή πορεία της εγκυμοσύνης.
Η απλή υπερηχογραφική εξέταση που γίνεται τακτικά στο ιατρείο έχει στόχο να δούμε ότι όλα εξελίσσονται καλά. Υπάρχουν όμως και κάποια κομβικά υπερηχογραφήματα που θεωρούνται από πολλούς απαραίτητα για την σωστή παρακολούθηση της εγκυμοσύνης.
1. Με το αρχικό υπερηχογράφημα (αρχόμενης κύησης) θα γίνει επιβεβαίωση ότι υπάρχει εγκυμοσύνη και ότι αυτή είναι μέσα στη μήτρα και όχι εξωμήτρια κύηση. Επίσης, θα ακούσουμε τους παλμούς της καρδιάς του εμβρύου και θα μετρήσουμε τη διάμετρο του σάκου κύησης και το μήκος του εμβρύου για να επιβεβαιώσουμε την ηλικία της εγκυμοσύνης.
2. Η εξέταση της αυχενικής διαφάνειας γίνεται στο υπερηχογράφημα στις 12 περίπου εβδομάδες κύησης. Η μέτρηση του πάχους του αυχένα του εμβρύου, σε συνδυασμό με κάποιους ορμονικούς δείκτες (β-hCG, PAPP-A) και την ηλικία της γυναίκας, δείχνει την πιθανότητα να υπάρχει κάποια σοβαρή χρωμοσωμική ανωμαλία στο έμβρυο (πχ. συνδρόμου Down και άλλων). Όταν το αποτέλεσμα της εξέτασης είναι παθολογικό, πρέπει να γίνεται αμνιοπαρακέντηση ή λήψη τροφοβλάστης. Όμως εκτός από αυτό, γίνεται μια γενικότερη εξέταση της φυσιολογικής ανατομίας του εμβρύου. Έτσι, βλέπουμε αν υπάρχει κάποια εμφανής ανωμαλία του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης, της καρδιάς κ.λπ.
3. Το υπερηχογράφημα β-επιπέδου, που γίνεται μεταξύ 20 και 24 εβδομάδων ελέγχει με κάθε λεπτομέρεια τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Πρακτικά εξετάζουμε όλα τα βασικά όργανα του εμβρύου (εγκέφαλος, πρόσωπο, σπονδυλική στήλη, θώρακας, πνεύμονες, διάφραγμα, καρδιά, νεφροί, τα τέσσερα άκρα, κλπ.) και βλέπουμε αν έχουν σχηματιστεί κανονικά. Επίσης βλέπουμε α) αν είναι φυσιολογική η προβληματική η θέση του πλακούντα (επιπωματικός, προδρομικός, επιχείλιος, παραχείλιος, χαμηλής πρόσφυσης), β) την ποσότητα του αμνιακού υγρού (για να αποκλείσουμε ολιγάμνιο ή υδράμνιο/πολυάμνιο), να μετρήσουμε το μήκος του τραχήλου (ώστε να ανακαλύψουμε έγκαιρα αν υπάρχει ανεπάρκεια του τραχήλου και κίνδυνος για πρόωρο τοκετό, γ) άλλες παθολογικές καταστάσεις.
4. το υπερηχογράφημα ανάπτυξης και Doppler γίνεται περίπου στις 32 εβδομάδες και μας βοηθά να διαπιστώσουμε ότι το έμβρυο αναπτύσσεται φυσιολογικά. Επίσης ελέγχουμε αν η κατάσταση του πλακούντα είναι καλή και μετράμε τη ροή του αίματος στα κυριότερα αγγεία της μήτρας, του ομφαλίου λώρου και του εμβρύου για να επιβεβαιώσουμε ότι η οξυγόνωση του εμβρύου είναι καλή. Πολύ συχνά επαναλαμβάνεται περισσότερες από μια φορές ιδίως σε γυναίκες με υπέρταση ή/και προεκλαμψία και σε έγκυες γυναίκες που έχουν έμβρυα με ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης (IUGR – Intra Uterine Growth Restriction).
5. Το βιοφυσικό προφίλ είναι η υπερηχογραφική εξέταση που γίνεται συνήθως μετά τις 36η εβδομάδες κύησης για να δούμε αν το έμβρυο βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Ουσιαστικά αυτό που πρέπει να ελέγξουμε είναι οι κινήσεις του εμβρύου, η ποσότητα του αμνιακού υγρού και άλλες παράμετροι που σε συνδυασμό με το ικανοποιητικό καρδιοτοκογράφημα (Non Stress Test – NST) μας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες. Αν από την εξέταση φανεί ότι η κατάσταση του εμβρύου δεν είναι καλή, τότε προχωράμε σύντομα σε πρόκληση τοκετού προκειμένου να μη κινδυνέψει η ζωή του εμβρύου.